Przyczyny
Zespół cieśni nadgarstka (ZCN) spowodowany jest uciskiem nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka i zaburzeniem jego funkcji.
W większości przypadków występuje idiopatyczny zespół cieśni nadgarstka, czyli niewiadomej przyczyny. Sam ucisk jest często spowodowany obrzękiem i przerostem więzadła poprzecznego a rezultatem jest zmniejszenie przestrzeni dla nerwu i jego częste podrażnienie.
Rozwojowi zespołu cieśni nadgarstka sprzyja przeciążenie ręki wykonywaniem powtarzających się czynności. Przez wiele lat opisywany był jako schorzenie osób pracujących przy komputerze. Jednak grupa ryzyka jest znacznie większa i wykracza poza branże prac biurowych. Warto również pamiętać, że na występowanie zespołu cieśni nadgarstka wpływ mogą mieć różnego rodzaju choroby przewlekłe. Ryzyko znacznie wzrasta u osób cierpiących na cukrzycę, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby zwyrodnieniowe stawów, zapalenie ścięgien.
Objawy
Początkowe objawy zespołu cieśni nadgarstka często są bagatelizowane. Zaliczamy do nich przede wszystkim ból nadgarstka, kciuka, palca wskazującego, palca środkowego, który nasila się nocą, ustępuje rano. Często jest to mylone ze złym ułożeniem dłoni podczas snu. Dodatkowo pojawiaja się drętwienie i zaburzenia czucia nadgarstka, dłoni i palców. W fazie przewlekłej pojawiają się niedowłady oraz zaniki mięśni kłębu kciuka.
Nasilenie objawów w kolejnych fazach nie występuje jedynie w nocy, ale również podczas wykonywanie codziennych czynności, takich jak praca przy komputerze, zmywanie naczyń, jazda na rowerze czy prowadzenie samochodu.
Często zdarza się, że po jakimś czasie ból nadgarstka czy drętwienie dłoni ustępują i jest to mylnie odbierane jako poprawienie się stanu zdrowia. Niestety ograniczenie symptomów często świadczy o postępującej degradacji nerwu pośrodkowego.
Diagnoza
Rozpoznanie stawiane jest na podstawie wywiadu i badania klinicznego. Badaniem uzupełniającym jest ultrasonografia (USG), na którym widoczny jest zarówno obrzęk nerwu pośrodkowego jak i okolicznych tkanek. Czasami wykorzystuje się elektromiografię (EMG) w celu oceny przewodnictwa nerwowego jednak badanie to obarczone jest ryzykiem błędu – wynik może być negatywny pomimo występowania typowych, nawracających objawów cieśni.
Leczenie
Głównym celem leczenia jest eliminacja bólu oraz poprawa czucia i funkcji ręki. W leczeniu zachowawczym stosuje się leki oraz rehabilitację (fizykoterapię i kinezyterapię) oraz elektrostymulację uszkodzonego nerwu.
Zwykle takie leczenie nie daje zadowalających efektów. Możliwe jest też wykonanie zabiegu operacyjnego polegającego na przecięciu więzadła poprzecznego nadgarstka. Oczywiście jak każdy zabieg operacyjny niesie ze sobą ryzyko wystąpienia skutków ubocznych oraz działań niepożądanych.
Jako alternatywę leczenia operacyjnego stosujemy mało inwazyjny zabieg hydrodysekcji. Hydrodysekcja polega na precyzyjnym oddzieleniu nerwu od otaczającej tkanki siłą nacisku płynu. Zabieg wykonywany jest wyłącznie pod kontrolą usg i trwa kilkanaście minut. Polega na doprowadzeniu igły w bezpośrednie sąsiedztwo nerwu oraz ostrzyknięcie tak, by odsunąć go od otaczającej tkanki. W wyniku odbarczenia nerwu dochodzi do zmniejszenia się jego obrzęku, a w konsekwencji objawów. Okres pełnej regeneracji nerwu jest powolny, niemniej efekt kliniczny może być odczuwalny już po kilku dniach od zabiegu. Zabieg można powtórzyć kilkukrotnie. Okres rekonwalescencji po zabiegu jest zależny od wykonywanej przez pacjenta pracy.